બંગાળ, મહારાષ્ટ્ર અને દક્ષિણ ભારતનાં ચાર રાજ્યોના લોકોમાં વાચનશોખ સારી રીતે વિકસ્યો છે. તેમની સરખામણીમાં ગુજરાત ઊણું ઊતરે. ગુજરાતીઓમાં વાચનરુચિ ઓછી છે. મૂલ્યનિષ્ઠાને આંચ આવવા દીધા વિના લોકપ્રિયતા મેળવીને અડધી સદી સુધી વિવિધ વિષયોની ઉચ્ચ કક્ષાની વાચનસામગ્રી આપીને માસિક ચલાવવું આસાન નથી. 'સમર્પણે' આવી આદરપાત્ર સિદ્ધિ મેળવી છે એટલું જ નહીં, પણ તે ઉત્તરોત્તર પ્રગતિ પણ કરતું રહ્યું છે.
'સમર્પણ'નો આવિષ્કાર જ ઊંચી રસવૃત્તિને પોષે અને આમજનતામાં તેને વિકસાવે તે માટે થયો છે. વિના સંકોચે કહી શકાય કે તેના સંપાદકોએ આ હેતુ ચરિતાર્થ કરી બતાવ્યો છે. યશસ્વી રીતે અડધી સદી પૂરી કરી હોય તેવાં માસિકો હાલમાં ગુજરાતમાં કેટલાં? આંગળીના વેઢે ગણાય એટલાંય નહીં.
'સમર્પણ' નવેમ્બરમાં પોતાની યશસ્વી કારિકર્દીની અડધી સદી પૂરી કરીને આગેકૂચ કરે છે તેનો આનંદ છે. ઉત્તરોત્તર તે પ્રગતિ કરતું રહે, નવાં નવાં શિખરો સર કરતું રહે તેવી હાર્દિક શુભેચ્છાઓ પાઠવું છું.

લાલસિંહ રાઓલ (પક્ષીવિદ્)

'નવનીત સમર્પણ'ને એની સુવર્ણજયંતીના અવસર પર હાર્દિક શુભેચ્છા પાઠવું છું.
લગભગ દોઢેક દાયકાથી હું 'નવનીત સમર્પણ'નો નિયમિત વાચક રહ્યો છું. અને રસ પડતાં 'નવનીત સમર્પણ'ના દોઢ દાયકા પહેલાંના કેટલાક જૂના અંકો મેળવીને વાંચ્યા છે. એક વૈવિધ્યલક્ષી – ડાયજેસ્ટ પ્રકારના સામયિક તરીકે 'નવનીત સમર્પણ'ને જોતાં હું એમાંની સાહિત્યિક ગુણવત્તાને ઘણુંખરું પામ્યો છું. મારી ગરજે મળેલી એ 'પ્રાપ્તિ' બદલ મને આનંદ છે. ખાસ કરીને કવિતા, વાર્તા, નિબંધ, ધારાવાહિક નવલકથા ઉપરાંત ઈતર વાચને પણ મારાં રસરુચિને હંમેશાં સંકોર્યાં છે. 'નવનીત સમર્પણ'ની કવિતા અને વાર્તા મને વિશેષ આકર્ષે છે અને ખાસ કરીને એ બે સ્વરૂપ અન્ય સ્વરૂપની તુલનામાં વધુ ભાવતા હોય એવું બને. પણ એનું કારણ મને 'નવનીત સમર્પણ'ના દ્રષ્ટિસમ્પન્ન સંપાદનમાં સાંપડ્યું છે. સંપાદનદ્રષ્ટિને સરાણે ચડાવતી કૃતિઓનું આવી મળવું એ પણ એક કારણ. હરીન્દ્ર દવે, કુન્દનિકા કાપડિયા, ઘનશ્યામ દેસાઈ અને તમારા સંપાદનતળે પ્રગટેલાં 'નવનીત સમર્પણ'ની તુલના કરતાં-અછડતી તુલના કરતાં લાગ્યું છે કે બધાં સંપાદકોએ એમની સંપાદનદ્રષ્ટિની વિવિધતા-વિશિષ્ટતાથી 'નવનીત સમર્પણ'ના પુષ્પને સુગંધિત તો રાખ્યું છે, ઉપરાંત એટલું તાજુંય રાખ્યું છે કે એમાં સંપાદકના ગૃહીતો વા ઉત્તર-પૂર્વ-ગ્રહોની વૈયક્તિક છાપ ન ઊપસે. 'નવનીત સમર્પણ'ને મળેલા ઉમદા સંપાદકોએ સામયિકની ઓળખમાં પોતાની ગુરુતાને ગૌણ ગણી છે એ કોઈ પણ સામયિકને અપેક્ષિત હોય, એમાં સામયિકનું ગૌરવ પણ હોય.
નવા સર્જકોને-આશાસ્પદ રચનાઓને ઉમળકાભેર સ્થાન આપવું અને નીવડેલા સર્જકો પાસેથી ઉત્તમ કઢાવવું એ આ સામયિકની વિશેષતા રહી છે. છેલ્લા દાયકાના કેટલાક આશાસ્પદ સર્જકો 'નવનીત સમર્પણ'ના પાને ઓળખ પામ્યા છે તો કેટલાક નીવડેલા સર્જકો પુનઃ ઉત્તમ સર્જન સક્રિયતા દાખવી રહ્યા છે. સુંદર કવિતા-વાર્તા 'નવનીત સમર્પણ'ની આગવી ઓળખ છે. તમને એ જાણીને આનંદ થશે કે ગુજરાત સાહિત્ય પરિષદ પ્રકાશિત 'ગુજરાતી કવિતાચયન 2004' (સં. નીતિન વડગામા)માં ચયન પામેલી ને 13 સામયિકોમાંથી પસંદ થયેલી 100 જેટલી કવિતાઓ પૈકી 32 કવિતાઓ તો 'નવનીત સમર્પણ'માં જ પ્રગટ થયેલી છે.
તો પરિષદના એક અન્ય પ્રકાશન 'ગુજરાતી નવલિકાચયન 2007' (સં. હિમાંશી શેલત)માં 20 જેટલાં સામયિકોમાંથી પસંદ થયેલી 18 વાર્તાઓ પૈકી 11 વાર્તાઓ તો 'નવનીત સમર્પણ'માં જ પ્રગટ થયેલી છે. અહીં સ્થાન સંકોચે એની યાદી નથી આપતો, પણ આ કોઈ પણ સામયિક માટે- એના સાહિત્યિક ધોરણ માટે સંતોષના પહેલા ઓડકાર સમું કહેવાય! આજે ગુજરાતી લખવા-વાંચવા બાબતે અનેક ફરિયાદો ઊઠી રહી છે. એમાંય ગુજરાતી સામયિક કે જેમાં સાહિત્ય-કલાની સરવાણી વહેતી હોય, એનો ઘરબેઠાં ગંગાનો લાભ પણ જોઈએ એટલો લેવાતો ન હોય ત્યારે 'નવનીત સમર્પણ' આશ્વાસનરૂપ છે. 'નવનીત સમર્પણ' વંચાય છે. માત્ર ખ્યાત સર્જકના રાઈટિંગ ટેબલ પર કે લાઈબ્રેરીના મેગેઝિન-સેલ્ફમાં જ નહીં, પણ રેલવે કે બસસ્ટેશનના વ્હીલર્સ બુક સ્ટોર્સ પર મળતું આ એકમાત્ર ગુજરાતી સાહિત્ય-કલા સામયિક છે એવું હું માનું છું. સસ્તી ચોપડિયું વચ્ચે મેં એનો સત્ત્વશીલ પ્રકાશ નિહાળ્યો છે.
'નવનીત સમર્પણ' સદાય ઉજમાળું રહે એવી અભ્યર્થના સાથે સૌને હાર્દિક શુભકામના પાઠવું છું.

નવનીત જાની (વાર્તાકાર)